PvdA maakt andere keuzes dan het college

November is de maand van de algemene beschouwingen op de begroting die het college jaarlijks presenteert voor de vier daarop opvolgende jaren. Een vast moment om als politieke partij je visie te geven en te reageren op de nieuwe plannen. Fractievoorzitter Jeroen Louws was net als de andere oppositiepartijen kritisch: “Paniekvoetbal. Geen lef. De boekhouder regeert.” Hieronder de bijdrage van de PvdA.

Politiek is keuzes maken… Geven we ons geld als gemeente uit aan stenen of besteden we het aan mensen? Geven we onze inwoners en partners vertrouwen of kiezen we voor streng toezicht tot drie cijfers achter de komma?

Keuzes maken begint al in verkiezingstijd. Je probeert je kiezers te overtuigen van je plannen en geeft aan welke keuzes jouw partij maakt als je toetreedt tot het gemeentebestuur. En welke niet… Als je in verkiezingstijden veelvuldig en gemakkelijk allerlei beloften doet, moet je niet verbaasd staan als inwoners je daar later op aanspreken. Trekdijk NEE kun je dan in kleine regeltjes in je verkiezingsprogramma nog nuanceren tot ‘we zullen ons best doen’; als je programma net een Chinese menukaart is waarop voor iedereen wel wat lekkers te vinden is, zijn inwoners later ontevreden als er toch geen foe yong hai of babi panggang te verkrijgen is, maar alleen maar loempia’s…

Keuzes maken deed het college eerder in zijn werkprogramma en voert het nu ook door in deze begroting. Het zijn niet de keuzes van de PvdA. Met het eerste speerpunt om de gemeente financieel gezond te maken, is natuurlijk niets mis… maar los je thuis extra af op je hypotheek als je huishoudboekje er even net wat minder florissant uitziet? In dit college regeert de wethouder financiën en wordt er bezuinigt als nog het niet persé nodig is… Voorbeelden? Tijdelijk extra geld van het Rijk voor zorg dat van de provincie structureel mag worden ingeboekt, blijft na 2022 toch uit de begroting. Niet streven naar 0 in 2023 maar naar een begrotingsoverschot van ruim 2 miljoen… Het grondbedrijf wordt ondertussen sneller dan gepland en misschien nodig is, op orde gebracht. Ik zal straks wat verder ingaan op dit soort keuzes…

Een andere belangrijke pijler van dit college was het met participatie tot een goed einde brengen van heikele dossiers als Cleene Hooge en de Trekdijk. Anderhalf jaar later staat ook de grootste coalitiepartij weer met zijn voeten in de klei. Wat alle partijen ook al vóór de gemeenteraadsverkiezingen begrepen; niks doen op de Trekdijk vraagt andere pijnlijke keuzes. De PvdA snapt daarom niet goed waarom het college tevoren niet meer helderheid over de financiële kaders heeft gegeven. Het is alsof je je kind meeneemt naar de speelgoedwinkel zonder te zeggen wat er in zijn portemonneetje met zijn verjaardagscentjes zit. Bij de kassa heeft-ie geen geld voor die flonkerende afstandsbestuurbare auto maar alleen voor dat kleine dinkytoy-tje…

Voorzitter, dit is hoe een participatieproces in Middelburg te vaak gaat en hoe ook het proces van de Trekdijk helaas weer is verlopen. De wethouder noemt het in de krant ‘een goed plan’ maar in Nieuw en Sint Joosland vindt helaas bijna niemand dat. De simpele vraag die morgen daarmee voorligt is: hebben we als gemeenteraad nog iets extra’s over voor de leefbaarheid van het dorp? Of laten we ons ook in dit dossier volledig leiden door onze portemonnee? De PvdA concludeert dat er in tegenstelling tot wat het college ons eerder heeft voorgehouden best andere oplossingen op de Trekdijk mogelijk zijn. Het participatieteam heeft mogelijkheden geschetst en daarvoor zelfs al intenties van externe partijen binnengehaald. Met politieke wil en lef zijn die extra kosten of iets mindere opbrengsten best uit ons grondbedrijf te financieren. En zou het eindelijk eens kunnen leiden tot een uitkomst waarin àlle partijen zich min of meer kunnen vinden.

Voorzitter, de voorstellen rondom veel belangrijke dossiers getuigen de afgelopen anderhalf jaar te vaak van paniekvoetbal. Door de langdurige financiële problemen lijkt het college visies te vergeten, niet meer in staat om helder te denken én te onderzoeken welke problemen we precies hebben. In dat opzicht lijken de verschijnselen inmiddels wel een beetje die we horen bij inwoners die al heel lang met armoede en schulden te maken hebben…

Voorzitter, de PvdA constateert dat de acute geldproblemen het college net als bij mensen in armoede – te veel in beslag nemen en er te weinig aandacht is voor de gevolgen op lange termijn is… Morgen komt actieplan sociaal domein inhoudelijk aan de orde, maar de begroting die we vandaag bespreken bepaalt wel in belangrijke mate de aanpak die het college nu voorstaat…

Met het actieplan sociale domein zet het college de zorg op water en brood. Dat gerecht stond overigens niet op de menukaart van de collegepartijen. Ondanks waarschuwing als die van de Adviesraad Sociaal Domein én door de provincie geboden optie, kiest het om de tekorten binnen dit sociaal domein op te lossen. Het college bezweert ondertussen dat iedereen die zorg nodig heeft het straks ook krijgt… Maar met zulke drastisch bezuinigingen is dat sterk de vraag. Hoewel het college het ontkent: het kan gewoon niet beiden waar zijn…

De PvdA begrijpt de zorgen over de kostenontwikkeling binnen de jeugdzorg en de wmo. Tegelijkertijd is de haast waarmee nu maatregelen worden afgekondigd te groot. Ondoordacht steken we nu 1,5 miljoen in een actieplan. Het is veel verstandiger om terug te grijpen naar de visie. Eerst eens goed te analyseren waar de problemen nu echt zitten en waar er oplossingen mogelijk zijn én de knoppen zitten om aan te draaien. De PvdA komt daarom ook binnenkort met een eigen zorgmanifest. Geen korte termijn, maar lang termijn. Middelburg is bovendien niet de enige gemeente met deze problemen. Afgelopen week liet ook het kabinet horen dat er iets moet gebeuren. Juist daarom verstandig om in Middelburg daarop niet te veel vooruit te lopen met maatregelen en roomser dan de paus tot ondoordachte oplossingen te komen…

Voorzitter, de opmerkingen van de minister afgelopen week brengen ons nog wel tot het onderwerp ‘samenwerking’. De PvdA pleit hiervoor al vurig sinds de aantreding van dit college. Het college heeft bij de vorming van TIM toegezegd te blijven kijken naar mogelijkheden tot samenwerking. Het is helaas stil op dat front en dat is niet gek want dit college is voor een belangrijke deel gevormd op eerdere keuzes om het in Middelburg zelf te regelen. De PvdA heeft afgelopen week daarom verbazing geluisterd naar vragen van het CDA ‘of Middelburg niet een maatje te klein is om dit allemaal zelf te regelen?’ Of kende de fractievoorzitter de mededeling van zijn minister dat gemeenten meer moeten gaan samenwerken?

Voorzitter, ik kom tot afronding. De PvdA gaat deze begroting niet steunen. Paniekvoetbal. Geen lef, maar korte termijn keuzes. De boekhouder regeert in plaats dat er gewerkt wordt uit enige inhoudelijke visie. Ook de PvdA is realistisch over de financiële positie en komt daarom niet met allerlei moties met nieuwe plannen. Als niet-coalitiepartij – voorzitter dat is wat anders dan oppositiepartij – wel met de oproep om het in 2020 nou eens samen te gaan doen. Een toegestoken hand zou helpen om tot gezamenlijke besluiten te komen.